Leven en werk van Hildegard van Bingen

In de twaalfde eeuw stond er een vrouw op die alle grenzen van haar tijd wist te doorbreken: Hildegard van Bingen. Ze correspondeerde met pausen en keizers, leidde een klooster, componeerde muziek die vandaag nog klinkt, schreef mystieke teksten en ontwikkelde kennis van kruiden en geneeskunde. Alles wat zij deed, plaatste ze in het licht van haar visioenen – het “Levende Licht” dat haar inspireerde. Ook ruim achthonderd jaar later klinkt haar stem nog verrassend actueel.

Hans Wilbrink schetst in dit boek een gelaagd en veelzijdig portret van deze uitzonderlijke vrouw. Hij neemt de lezer mee door Hildegards jeugd, haar reizen, haar briefwisselingen en de visioenen die zij ontving. Daarbij legt hij bijzondere nadruk op haar natuurgeneeskundige inzichten, die in deze herziene uitgave extra aandacht krijgen. Het resultaat is een gevarieerd en levendig beeld waarin Hildegard zichtbaar wordt als abdis, mystica, componist, schrijfster en herbarist.

Een sterk punt is dat Wilbrink Hildegard zelf veelvuldig aan het woord laat. Door de vele citaten blijft de toon dicht bij haar eigen stijl en spiritualiteit. Haar wijsheid, moed en nederigheid worden tastbaar, evenals haar strijd tegen kerkelijke misstanden en haar unieke visie op de samenhang tussen lichaam en geest. De auteur weet de hoofdlijnen helder te schetsen en plaatst haar werk en uitspraken in de historische context van machtige vorsten en een overwegend mannelijke kerkelijke cultuur. Negatieve passages of uitspraken over minderheden worden niet weggelaten, maar zorgvuldig verklaard binnen de tijdgeest.

De stijl van Wilbrink is toegankelijk en begrijpelijk, zonder de complexiteit te versimpelen. Uit de schrijfwijze wordt zijn kennis en enthousiaste betrokkenheid bij dit onderwerp voelbaar. Toch vraagt dit boek van de lezer enige affiniteit met spiritualiteit, mystiek en middeleeuwse geschiedenis. Het is geen luchtige lectuur om in één adem uit te lezen, maar eerder een diepgravend werk dat tijd en aandacht verdient. De kleurrijke miniaturen geven het bovendien een visuele rijkdom die het lezen ondersteunt.

Leven en werk van Hildegard van Bingen is daarmee een waardevol boek voor iedereen die zich wil verdiepen in middeleeuwse spiritualiteit en in een vrouw die haar tijd ver vooruit was. Hildegards inzichten over ecologisch bewustzijn, leiderschap, veerkracht en creativiteit blijken ook in onze tijd nog inspirerend. Het boek is grondig en goed doordacht, en tegelijk met bezieling geschreven. Wie bereid is zich erin onder te dompelen, ontmoet een stem die na ruim achthonderd jaar nog steeds iets wezenlijks te zeggen heeft.